Naar aanleiding van de conclusie van de AG d.d. 15 februari 2023 (ECLI:NL:RVS:2023:579) heeft de Afdeling in twee uitspraken van 31 mei 2023 het begrip ‘overtreder’ genuanceerd. Bij de uitleg van dit begrip in zaken over bestuurlijke boetes, bestuursdwang- of dwangsombesluiten sluit de Afdeling voortaan aan bij de uitleg die in het strafrecht aan het begrip ‘functioneel daderschap’ wordt gegeven. Samengevat komt het erop neer dat een overtreding aan een functioneel dader kan worden toegerekend als deze erover kon “beschikken” of de overtreding plaatsvindt en daarnaast de gedraging “aanvaardt”. De nuancering geldt zowel voor zaken waarin de overtreder een natuurlijke persoon is als voor zaken waarin de overtreder een rechtspersoon is.
Eén van de zaken waarin de AG om een conclusie was gevraagd ging over een boete die de gemeente Amsterdam had opgelegd aan een eigenaar tevens verhuurder van een woning. De huurder van de woning had de woning in gebruik gegeven aan toeristen zonder dat daarvoor een vergunning was verleend. De tweede zaak ging over een dwangsom die de gemeente Enschede heeft opgelegd aan een bedrijf dat de markt in Weerselo exploiteert. Het bedrijf stelt gratis reclameborden ter beschikking aan bezoekers en handelaren, maar de borden mogen niet zonder toestemming van de gemeente op openbare plaatsen geplaatst worden. De gemeente wil het bedrijf met de dwangsom dwingen om herhaling van het zonder toestemming plaatsen van reclameborden te voorkomen.
Met toepassing van de nieuwe rechtspraak over hoe het begrip ‘overtreder’ moet worden uitgelegd, komt de Afdeling bestuursrechtspraak op basis van de omstandigheden in de Amsterdamse zaak tot de conclusie dat de eigenaar van de woning geen overtreder is. In de zaak Weerselo is het bedrijf dat reclameborden voor de markt ter beschikking stelt, wel overtreder. De dwangsom voor dat bedrijf blijft dus in stand.
Zie voor de uitspraken: ECLI:NL:RVS:2023:2067 en ECLI:NL:RVS:2023:2071
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Monique