Skip to main content

Kunst in monumentale tuin: redengevende omschrijving

In de uitspraak van AbRvS 9 september 2015, nr. ECLI:NL:RVS:2015:2816 komt de vraag aan de orde of het oorlogsherdenkingskunstwerk dat de Stichting Kunst Renkum in het Park Hartenstein in Oosterbeek wil plaatsen, passend is gelet op het monumentale karakter van het park. Het kunstwerk ‘Resurrection’ zal worden geplaatst in een vitrinekast van 2,80 m hoog, 2,20 m breed en heeft een oppervlakte van ongeveer 3,5 m². Het bestaat uit een stalen frame en gelaagd glas.

Het bouwwerk past volgens de Verenigingen wat vorm en locatie betreft niet in de romantische stijl waarin het park is aangelegd. Volgens de redengevende omschrijving is het monument een buitenhuis, gelegen in parkaanleg met boompartijen in romantische stijl. Hoewel, de redengevende omschrijving op zichzelf niet veel concrete informatie verschaft, is naar het oordeel van de Afdeling voldoende informatie beschikbaar om te beoordelen of het belang van de monumentenzorg zich verzet tegen het plaatsen van de vitrinekast op het perceel.

Uit de redengevende omschrijving volgt dat er een samenhang bestaat tussen het hoofdhuis en het park, dat is aangelegd in romantische stijl. In dit verband wordt mede verwezen naar het in de brief van het college van 18 juli 2014 vermelde advies van de monumentencommissie van 18 juli 2011. In dat advies is vermeld dat Hartenstein een buitenplaats is, bestaande uit een landhuis en een park in landschapsstijl. Van belang zijn daarbij de eenheid van het geheel en de totaal-uitstraling. Kenmerkend voor een aanleg in landschapsstijl is de aanwezigheid van accenten op zorgvuldig en strategisch geplaatste plekken in het park als onderdeel van een geënsceneerde compositie. Deze accenten zijn zichtbaar vanuit het hoofdhuis of juist tijdens de rondwandelingen en kunnen bestaan uit bijzondere beplantingen, bouwwerken of objecten. Idealiter ligt er aan de bouwwerken of objecten ook een betekenislaag ten grondslag. Plaatsing van objecten, beelden en herinneringsmonumenten is in principe mogelijk, mits op een juiste wijze gepositioneerd en geënsceneerd binnen het park en recht wordt gedaan aan het bedoelde programma, aldus het advies.

De Afdeling overweegt dat kunstobjecten worden geplaatst indien deze passen binnen de redengevende omschrijving. Het college heeft ten onrechte niet gemotiveerd of de vitrinekast past op deze locatie, gelet op de romantische stijl waarin het park is aangelegd alsmede bezien in het licht van de samenhang tussen het hoofdhuis en het park en de bestaande zichtlijnen tussen het hoofdhuis en onder meer het hertenhuis, waarbij de vitrinekast wordt geplaatst.

Voor meer informatie over deze uitspraak kunt u contact opnemen met Janike